Nederlands
Dalmatië is misschien wel het bekendste stukje Kroatië. Toeristen komen hier voor de azuurblauwe Adriatische Zee, de ontelbare eilanden en de historische steden als Split en Dubrovnik. Het gebied strekt zich uit langs de hele zuidelijke kust van Kroatië en is een smalle strook land ingeklemd tussen de zee en het machtige Dinarische gebergte. Met zijn mediterrane klimaat, rijke historie en overvloed aan zon is Dalmatië een waar paradijs voor wijnbouw.
Door de eeuwen heen hebben ook hier de Grieken en Romeinen hun wijnbouwtradities achtergelaten. In de middeleeuwen namen de Venetianen het roer over en organiseerden de wijnhandel. Dalmatische zoete wijnen vonden gretig aftrek in Venetië en ver daarbuiten. Later, onder de Habsburgers, werd de wijnbouw verder geprofessionaliseerd: er kwamen nieuwe technieken, regelgeving en infrastructuur die de export naar Centraal-Europa mogelijk maakten. Zo ontwikkelde de regio zich van een lokale traditie naar een internationale wijnstreek.
Dalmatië kent een uitgesproken mediterraan klimaat met hete, droge zomers en milde winters. De stenige bodems en de nabijheid van de zee zorgen voor druiven die geconcentreerd, krachtig en uitgesproken zijn.
De onbetwiste koning van de rode wijnen in Dalmatië is Plavac Mali. Deze druif – letterlijk “kleine blauwe” – is een natuurlijke kruising van Dobričić en Crljenak Kaštelanski. Uit diezelfde Crljenak zijn ook de Italiaanse Primitivo en de Californische Zinfandel voortgekomen. Plavac Mali levert robuuste wijnen met veel tannines, donker fruit en een vleug mediterrane kruidigheid. Vooral de wijnen van de beroemde zuidhellingen van het schiereiland Pelješac, zoals Dingač en Postup, zijn legendarisch.
De belangrijkste witte druif van de regio is Pošip, afkomstig van het eiland Korčula. Tegenwoordig wordt hij overal langs de kust aangeplant. Pošip geeft volle, aromatische wijnen met tonen van rijp steenfruit, citrus en mediterrane kruiden. Ze passen perfect bij de vis en schaal- en schelpdieren die in Dalmatië overvloedig aanwezig zijn.
Naast deze iconen spelen ook andere druiven een rol. Maraština (ook bekend als Rukatac) geeft lichtere, frisse wijnen die uitstekend aansluiten bij de mediterrane keuken. Op het eiland Hvar groeit de zeldzame Bogdanuša, een witte druif die alleen hier voorkomt. De naam betekent letterlijk “geschenk van God”, en de lichte, frisse wijnen van Bogdanuša passen perfect bij zomerse avonden aan zee. Verder vind je in Dalmatië nog bijzondere rassen als Debit, Grk en Vugava, die samen zorgen voor een uniek en veelzijdig wijnmozaïek.
Een iconische wijn die diep verankerd is in de Dalmatische traditie is Prošek. Deze zoete wijn wordt gemaakt door druiven te laten indrogen zodat de suikers en aroma’s geconcentreerd worden. Verschillende druivenrassen zijn geschikt voor Prošek, zoals Plavac Mali, Pošip en Maraština. Het resultaat is een rijke, honingachtige wijn die vaak bij desserts of als feestelijke afsluiter wordt geschonken.
Binnen de Europese Unie mag de naam “Prošek” niet gebruikt worden, vanwege de verwarring met Prosecco. In Nederland komt deze wijn daarom op de markt als Vina Dalmato – een manier om deze eeuwenoude traditie toch levend te houden.