Kroatië kent een aantal verschillende wijngebieden met zeer uiteenlopende klimaten waardoor overal totaal andere druivenrassen geteeld worden. Deel 2: Slavonië.
De oostelijke provincie Slavonië (niet te verwarren met het land Slovenië) ligt tussen Hongarije, Servië en Bosnië in. Wanneer je vanuit Zagreb naar het oosten rijdt is het landschap nog platter dan de Flevopolder. Je vraagt je dan werkelijk af of je echt richting een wijngebied reist. Je rijdt door uitgestrekte maisvelden en eindeloze landerijen vol graan, suikerbieten en zonnebloemen.
Bijna de helft van alle Kroatische landbouwgrond ligt in dit gebied. Vanwege het agrarische karakter van de regio wordt Slavonië dan ook ‘de broodmand van Kroatië’ genoemd.
Veel toeristen komen er niet, hoewel het gebied prachtige natuur heeft en vele mogelijkheden biedt voor wandelen, fietsen en paardrijden.
Die activiteiten zijn uitermate goed mogelijk in natuurgebied Papuk. Vanuit het vlakke land belandt je hier opeens in een heuvelachtig landschap. Dit is waar ooit, lang geleden, de Panonische Zee begon. Deze binnenzee strekte zich uit tot aan het huidige Boedapest in Hongarije. En dat is de plek waar de Slavonische wijngebieden beginnen. Dit heuvellandschap is de oude kustlijn en de druiven groeien hier op kleigrond wat vroeger de zeebodem was.
Wijnproductie speelt in deze regio een belangrijke rol. In de tijd van de Romeinen werden aan de verschillende wijngebieden in Slavonië niet voor niets namen als ‘Gouden Vallei’ en ‘Wijnmoeder’ gegeven. Omdat er van ruimtegebrek geen enkele sprake is, zijn de grootste wijnmakerijen en wijnexportbedrijven van Kroatië dan ook te vinden in Slavonië.
Vanwege het continentale klimaat groeien witte druivensoorten hier het best. Sowieso is 70 procent van de Kroatische wijnproductie wit. De Graševina-druif (ook bekend onder de naam Welshriesling) is hierin de belangrijkste druif met bijna 23 procent van de totale wijnproductie in Kroatië. Van de Graševina-druif worden heerlijke droge, frisse en aromatische wijnen gemaakt maar ook mousserende wijnen.
Andere belangrijke witte druivenrassen in de regio zijn Silvanac Zeleni (groene sylvaner), Pinot Sivi (Pinot Gris), Traminac (Gewürztraminer) en Chardonnay, die overigens één Kroatische voorouder heeft.
De belangrijkste blauwe druif in de regio is de Frankovka (Blaufränkisch). Hiervan worden rode wijnen gemaakt maar hij wordt ook gebruikt voor rosé en mousserende wijnen. Andere veel gebruikte blauwe druivenrassen zijn: Zweigelt, Pinot Noir, Cabernet Franc en Syrah.
De regio is ook befaamd om zijn eikenhout. De eikenbomen uit Slavonië zijn zeer gewild voor het maken van wijnvaten, die over de hele wereld verkocht worden.
Met name de Italianen halen graag Slavonisch eiken van bijzonder hoge kwaliteit om hun wijnen die karakteristieke... tsja, Kroatische smaak te geven dus. Maar ook in Kroatië zelf gebruikt men uiteraard graag vaten van Slavonisch eiken om de wijnen een mooie rijping te geven.
Slavonië heeft een landklimaat. Daardoor heb je koude winters, met sneeuw in de wijngaarden en hete zomers met temperaturen tot ruim 35 graden Celsius. Er is echter wel iets bijzonders aan het klimaat in Slavonië. Het is er meestal warmer in de herfst dan in het voorjaar. Voor de kwaliteit van de druiven is dit aspect van groot belang. De druiven kunnen hierdoor ongestoord rijpen. Hierdoor ontstaat een uitstekende balans tussen zuren en suikers in de druiven en kunnen de aroma’s in alle rust optimaliseren.
Maar er is meer wat dit gebied bijzonder maakt. De bodem is zoals gezegd een oude zeebodem. Het is kleigrond en als je het omploegt komen er nog altijd fossieltjes en schelpjes naar boven. Dit bijzondere terroir geeft een bijzondere mineraliteit aan de wijnen. Dat is ook de reden dat we Slavonië, stiekem de ‘Chablis van Kroatië’ noemen. Hoewel de Franse Chablis veel noordelijker ligt en meer een koel klimaat heeft zijn er toch de nodige overeenkomsten.
Om te beginnen het terroir met de fossieltjes. Maar er zijn meer overeenkomsten. Er komt ook Chardonnay vandaan die net als in de Chablis geen eiken hebben gehad. Vrijwel geen enkele witte wijn uit Slavonië krijgt overigens houtrijping. Het zijn allemaal frisse witte wijnen met een hoge mineraliteit. Zelfs in de rode wijnen uit de regio proef je het minerale terroir.
De Slavonische keuken is een boerse keuken met stevige en pittige gerechten. De Kulen worst, een pittige, droge worst die vooral in de winter veel gegeten wordt, is hier een goed voorbeeld van. Ook houden ze hier van varkensvlees en wordt er veel gekookt met paprika en knoflook.
Dit is uiteraard een groot verschil met de ‘lichte’ gerechten die je aan de kust vindt, maar de ‘zwaardere’ en spicy gerechten in Slavonië passen uitstekend bij het klimaat en ook uitermate goed bij zowel de witte Graševina wijnen (die de pittigheid blussen en het vet breken) als bij de rode Frankovka wijnen, die lichtgekoeld hetzelfde effect hebben.
In de regio Slavonië werken wij momenteel wijnhuis Feravino en wijnhuis Enosophia. Zelfs in Kroatie zijn er mensen die denken dat Enosophia een compleet nieuwe speler op de markt is. In werkelijkheid is het al een heel oud wijnhuis. Het is namelijk de restyling van wijnhuis Feravino.
Voor ons was de naam Feravino helemaal niet verkeerd. Sterker nog, eindelijk hadden we eens een wijnhuis zonder ingewikkelde leestekens dat mensen hier zonder probleem kunnen uitspreken. In Kroatië dachten ze daar anders over. Ze vonden de naam een beetje gewoontjes. Feravino is namelijk een samentreking van vino uit het dorp Feričanci.
Ze besloten het wijnhuis om te dopen tot Enosophia, wat een samentrekking is tussen Enologija (wijnmaken) en filosofija (filosofie). Met deze nieuwe naam is ook de nieuwe visie van het wijnhuis neergezet. Ze willen niet volgen maar trends zetten.